Równowaga kwasowo-zasadowa

Równowaga pomiędzy jonami o charakterze kwaśnym i zasadowym. Utrzymanie stałego pH, czyli jonów wodorowych w przestrzeniach wewnątrz- i zewnątrzkomórkowych.

H+ 45-35 mmol/L --pH 7,35-7,45

Przy NZK oddychanie beztlenowe komórek powoduje wzrost stężenia jonów H i spadek pH, czyli zakwaszenie.

Hemoglobina łatwiej oddaje tlen w środowisku kwaśnym, dlatego w NZK ryzykowne jest podawanie wodorowęglanu sodu!!!

Mechanizmy regulujące stężenie wodoru:

›Układy buforowe krwi i tkanek

›Płuca

›Nerki

›Wątroba

›Bufor wodorowęglanowy HCO3-/ H2CO3

›Bufor fosforanowy H2PO4-/HPO4-2

›Bufor białczanowy H

›Bufor hemoglobinianowy

›………

Bufory neutralizują/pochłaniają związki zarówno kwaśne jak i zasadowe

CO2 + H2O = H2CO3 = H+ + HCO3-

Bufor wodorowęglanowy

Równanie Hendersona- Hasselbalcha

pH= HCO3-/pCO2       metabolizm/oddech (21-26/35-45)

pH- ujemny algorytm dziesiętny ze stężenia jonów wodorowych

Parametry gazometrii krwi tętniczej:

›pH: 7,35-7,45

›PaCO2/pCO2- ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla we krwi tętniczej: 35-45 mmHg

›PaO2/pO2- ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej: 75-100 mmHg

›eCO2- całkowita zawartość CO2 w osoczu: 22-28 mmol/L

›SpO2- saturacja: 95-98%

›HCO3- - standardowe stężenie wodorowęglanów 21-26 mmHg

›BE- nadmiar lub niedobór zasad

Tętnica udowa lub promieniowa, najcieńsza igła+ 2ml strzykawka, płuczemy strzykawke heparyną, kąt 45 st, kłujemy, aspirujemy. Najlepiej i najłatwiej na tętnicy promieniwej na odciągniętym nadgarstku.

Gazometria żylna 1,5-2cm przyśrodkowo od tętnicy udowej.

Rotametr- maszyna do gazometrii.

pH= HCO3-/pCO2

Kwasica oddechowa: wzrost pCO2 spowodowany upośledzoną eliminacją przez płuca

›Astma, POChP, zapalenie płuc, obrzęk płuc

›Wyrównanie: wzrost HCO3- przez produkcje w nerkach

Zasadowica oddechowa

›Hipewentylacja, nerwice

›Wyrównanie: nerki wypłukują HCO3- (potrzebują czasu)

Kwasica metaboliczna: spada stężenie HCO3-

›Utrata przez nerki, przewód pokarmowy lub nadmierne wytwarzanie kwasów (redukcja kwasu H+), kwasica ketonowa w cukrzycy, kwasica mleczanowa we wstrząsie

›Wyrównanie: hiperwentylacja

Zasadowica metaboliczna

›Spowodowana utratą kwasów, wymioty, biegunki, leczenie diuretykami

›Wyrównanie: bradypnoe

NP.: Astma + hiperwentylacja= pH w normie

Leki cz. II

Adenozyna

naturalny nukleotyd purynowy, zwalnia przewodnictwo w węźle A-V. Okres półtrwania 10-15s.

Roztwór 3 mg/1ml (2ml, 4ml)

Działania niepożądane:
- nadciśnienie tętnicze, wzrost ciśnienia śródczaszkowego
- bradykardia, blok A-V, AF, kołatanie serca
- ucisk, ból w klatce, pieczenie, lęk, ból i zawroty głowy, niewyraźne widzenie, uderzenie gorąca
- nudność, metaliczny posmak
- duszność, hiperwentylacja, skurcz oskrzeli
- zaczerwienienie skóry

Przeciwwskazania:
- ciężkie niedociśnienie tętnicze
- niewyrównana niewydolność serca
- zespół chorego węzła zatokowego
- blok A-V II i III stopnia
- zespół długiego QT
- astma, POChP
- nadwrażliwość na tlen

Przerwać podaż, gdy wystąpi:
- dławica piersiowa, blok A-V
- ciężka bradykardia
- asystolia lub NZK
- ciężkie niedociśnienie tętnicze
- niewydolność oddechowa
wtedy adenozyna może wywołać drgawki

W WPW adenozyna może zblokować AF z niebezpieczną prędkością komór.

Alternatywy: ATP ewentualnie 2,5-5 mg Werapamilu

Interakcje:
- Dipirydamol nasila działanie Adenozyny
- Aminofilina, Teofilina i inne ksantyny są antagonistami Adenozyny
- Może wchodzić w reakcje z innymi lekami zaburzającymi przewodnictwo w mięśniu sercowym.

SVT: szybkie i.v. co 1-2 min
I dawka: 6 mg
II dawka: 12 mg
III dawka: 12 mg
Każdorazowo pchamy solą fizjologiczną (metoda na 2 strzykawki)

W grupie pacjentów po przeszczepie serca, przyjmujących Dipirydamol lub Karbomazepinę dawkę początkową należy zmniejszyć do 3 mg.

Dzieci (niewskazane?):
I dawka: 0,1 mg/kg m.c. (max. 6 mg)
II dawka: 0,1 mg/kg m.c. (max. 6 mg) ?
III dawka: 0,2 mg/kg m.c. (max. 12 mg) ?

Metoprolol (Beta-bloker)

Działania niepożądane:
- zmęczenie, osłabienie, brak tchu, zaburzenia snu
- zimne kończyny, bradykardia
- mdłości, biegunka

Przeciwwskazania:
- ostra faza zawału mięśnia sercowego
- nadwrażliwość na beta-adrenolityki
- blok A-V, bradykardia, kwasica metaboliczna
- niewyrównana niewydolność serca, hipotensja
- wstrząs kardiogenny, zespół chorej zatoki
- ciężka niewydolność tętnic obwodowych
- nieleczony guz chromochłonny nadnerczy
- choroby płuc ze skurczem oskrzeli

Interakcje:
- z Ca-blokerami potęguje hipotensje i bradykardie
- z glikozydami bradykardie
- z antykatecholaminami niedociśnienie

Zmniejsza efekt katecholamin i działa kardioprotekcyjnie w OZW

Częstoskurcz, miarowy, wąski, oporny na adenozynę i stymulacje nerwu błędnego
Napadowe SVT
AF i trzepotanie przedsionków dla kontroli częstości komór
- Metoprolol 2-5 mg co 5 min do dawki całkowitej 15 mg
- Propranolol 100 ug/kg powoli w 3 równych dawkach co 2-3 min

Blokery Kanału Wapniowego

Werapamil: 2,5-5 mg w 2 min.
powtarzalnie 5-10 mg co 15-30 min do max. 20 mg (jeśli nie ma efektów ubocznych)
- SVT lub napadowe SVT

Diltiazem: 250 ug/kg powtarzalnie 350 ug/kg
- AF lub trzepotanie przedsionków

Zwalniają przewodnictwo, wydłużają okres refrakcji w węźle A-V, wygaszają arytmie ze zjawiskiem re-entry. Są szkodliwe w zespole WPW.